SPECYFIKA PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ REALIZOWANEJ W SZKOLE

Obowiązujące przepisy

Kilka słów należy powiedzieć na temat prawa oświatowego, ponieważ to są realia, w których funkcjonuje profilaktyk, czyli nauczyciele, ale też osoby spoza oświaty, które wspierają bądź realizują działania profilaktyczne.

Są cztery podstawowe rozporządzenia, które warto znać pracując ze szkołami.

1. Szkoła ma obowiązek prowadzenia działań profilaktycznych

Mówimy tutaj o Rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, gdzie jest zawarta informacja, że szkoła realizuje działania edukacyjne przez trzy programy:

W podstawie programowej wielu przedmiotów również zawarto treści profilaktyczne. Z monitoringu Ministerstwa Edukacji Narodowej wynika, że w 90 procentach szkół jest program profilaktyki.

2. Obowiązki i prawa osób działających na terenie szkoły,

czyli nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych.
W rozporządzeniu, jeszcze z 2003 roku (nowe jest w tej chwili w fazie prac legislacyjnych; planowane jest wypuszczenie go w czwartym kwartale 2014 roku), znajdują się dwa ważne paragrafy na ten temat:

§9. Przede wszystkim mają oni obowiązek interweniować, czyli podejmować różne działania interwencyjne, kiedy młodzież używa, posiada lub rozprowadza środki bądź substancje psychoaktywne

§10. Szkoły mają też obowiązek opracowania procedur postępowania w różnych trudnych, kryzysowych sytuacjach.

W praktyce większość – może też 90 procent ma takie procedury. Zostały one skonstruowane na podstawie wzorów współpracy szkoły z policją opracowanych przez MSW, gdzie opracowano poszczególne kroki: kto i jak ma postępować i jak się zachować m.in. w sytuacji, kiedy uczniowie posiadają nielegalne substancje, bądź są pod ich wpływem.

Z punktu widzenia prac nad podstawą programową istotna jest również informacja o obowiązku współpracy szkoły z rodzicami w zakresie wszelkich działań zapobiegawczych, prozdrowotnych i interwencyjnych.

ZAWARCIE ELEMENTÓW WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI W PROGRAMACH PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZY O PROFESJONALIZMIE PROGRAMU.

3. Trzecie rozporządzenie dotyczy „udzielania i organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej”

Jest to rozporządzenie z 30 kwietnia 2013 roku. Również daje ono możliwości i prawo nauczycielom, aby prowadzić zajęcia specjalistyczne, socjoterapeutyczne a także warsztaty – oczywiście po odpowiednim przygotowaniu. Większość programów profilaktycznych, które są realizowane w szkole, to warsztaty umiejętności, prowadzone już od wielu lat i zakorzenione w programach szkół.

4. Ostatnie rozporządzenie dotyczy działalności i zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych,

w tym publicznych poradni specjalistycznych. Te placówki mają podejmować działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży.

Wspominamy tutaj o poradniach dlatego, że wśród realizatorów programów profilaktycznych oraz osób, które szkolą nauczycieli – czyli edukatorów – jest bardzo wielu psychologów i pedagogów z poradni psychologiczno-pedagogicznych.
Mają oni tę podstawową wiedzę psychologiczną na temat prawidłowości rozwojowych i różnych prawidłowości procesowych, którą powinien posiadać także profilaktyk.

Przejdźmy do podstawy szkolenia profilaktyków